De Enschedese textielfabrikanten van weleer investeerden hun geld in de aanleg van landgoederen. Met een groot aantal bomen aan het einde van hun levensduur, ontstaat een natuurlijk moment om na te denken over gefaseerde herinrichting. Het nieuwe boek ‘Landgoederen van Textiel’ van erfgoedspecialist bij Landschap Overijssel Martijn Horst geeft een eerste aanzet.
Een belangrijke aanleiding voor het schrijven van Landgoederen van Textiel komt voort uit Horst zijn dagelijkse ervaringen in het werk voor Landschap Overijssel. „We wandelen nu op het Enschedese landgoed Smalenbroek, grenzend aan ’t Spik en ’t Stroink en kijk maar eens om je heen. Veel bomen zijn aan het einde van hun levensduur en de verandering van het klimaat geeft hen in versneld tempo een laatste zetje. Daar moeten we iets mee”, aldus Horst. „Dat doen we in de vorm van gefaseerde aanplanting van nieuwe beuken, eiken, tulpenbomen en andere soorten.”
Hij vervolgt: „Maar tegelijkertijd willen we niet ‘zomaar’ herplanten. Wij willen ervoor zorgen dat het landschap hier blijft voortbestaan, maar wel met inachtneming van het vroegere gedachtegoed. Omdat er van dit landgoed geen ontwerptekeningen meer waren, zijn we ons gaan verdiepen in historische kaarten, in luchtfoto’s en doken we de archieven in. Dan begrijp je ineens wat de bedoeling van de architect was. Soms zie je een mooi plekje bij een bankje, maar denk je ‘dit uitzicht klopt niet’. Daar gaan we nu actief mee aan de slag, zodat bijvoorbeeld een mooie zichtlijn over een vijver in ere wordt hersteld. Of we verleggen een wandelpad naar de andere zijde van een beek, omdat we dat op vroegere tekeningen ook als zodanig aantroffen én omdat de natuur daar meer baat bij heeft.”
In het eerste deel van Landgoederen van Textiel wordt de Twentse landgoederenzone in breder perspectief bekeken, van Hof Espelo tot Teesink en van ’t Holthuis tot Haverriet. In het tweede deel zet Landschap Overijssel met nieuw bronmateriaal een volgende stap voor haar eigen landgoederen. Horst: „Tijdens het rondje Smalenbroek zie je in feite heel Twente in het klein.”
Landgoederen van Textiel verschijnt begin 2023 in beperkte oplage. Het kost 38,95 euro. Bestellen kan t/m 15 januari via landschapoverijssel.nl/landgoederenvantextiel. Aan de publicatie is ook een aantal wandel- en fietsroutes gekoppeld.