Robert Kemper Alferink heeft aansluitend aan de 103de algemene vergadering van het Ter Kuile Fonds op 7 november 2021 de aanwezigen meegenomen over de inhoud van het kistje van het Hoedemakersfonds. Dit fonds is sinds haar oprichting in 1814 altijd beheerd door de familie ter Kuile. Robert Kemper deelt zijn eerste bevindingen met de familie ter Kuile en werkt aan een publicatie over de vondst in het historische tijdschrift n Sliepsteen.
Stichting Het Hoedemakerfonds werd in 1814 opgericht na het overlijden van de heer Herman Hoedemaker (1733 – 1814), een betrokken inwoner van de stad Enschede. Het huidige Hoedemakerplein is naar hem vernoemd en het weiland – de hooimaat – ‘de Brammeler’ (thans de Brammelerstraat) was ruim 100 jaar lang in het bezit van de heer Hoedemaker en het fonds. Herman Hoedemaker stierf ongehuwd en kinderloos. Bij testament liet hij zijn vermogen na aan Stichting Het Hoedemakerfonds.
Een zuster van oprichter Herman Hoedemaker, Gijsberta Hoedemaker (1773 – 1807) was getrouwd met Hendrik ter Kuile van Enschede (1779 – 1853). Hun oudste zoon (ook Hendrik ter Kuile 1801-1880) heeft het kistje aangeschaft en samengesteld toen hij het Fonds beheerde. Het kistje stamt dus van voor de grote brand in Enschede en er zitten documenten in van de familie ter Kuile uit de vroeg 19e eeuw. In inhoud van het kistje geeft inzicht in het verhaal van Hendrik ter Kuile en zijn zwager Herman Hoedemaker rond 1810 in Enschede. Drie van de zes ter Kuile takken stammen mede af van de familie Hoedemaker.
In het kistje zit een afschrift uit 1845 van het testament van Herman Hoedemaker uit 1808. Daarin wordt het kapitaal van het Hoedemakersfonds bestemd, namelijk inkomsten uit het verpachten van land, de hooimaat en een som van 1000 gulden, dat in die tijd een flink vermogen was.
En, wat zit er in het kistje? Er zitten stukken in van het Hoedemakersfonds zoals kasboeken en kwitanties, enkele familiearchivalia en stukken van het Udinkfonds. Robert Kemper belicht enkele historische pareltjes uit de stukken toe, zoals het uitdelen van hemden aan weduwes in 1869 en 1877 en een pachtcontract uit 1854. De stukken geven een uniek inzicht in de geschiedenis van het terrein de Brammeler, dat in het begin van de 20ste eeuw is gekocht door de gemeente Enschede voor de stadsuitbreiding en uiteindelijk het Hoedemakersplein is geworden.
Interessant is de geschiedenis van het Hoedemakersfonds zelf, dat inzicht geeft in de veranderingen van financiëel beleid gedurende ruim 200 jaar. Achtereenvolgens zijn dit opbrengsten uit het verpachten van land geweest, interest op vermogen door het verstrekken van leningen en vanaf 1947 het beleggen in aandelen door Henk ter Kuile, die van 1947-1991 administrateur is geweest van het Hoedemakersfonds. Ook de bestemmingen van het fonds veranderen met de tijd mee. De huidige administrateur van het Hoedemakersfonds is Alexander ter Kuile.
Wij wachten met spanning de publicatie van Robert Kemper na het afronden van zijn historisch onderzoek in n Sliepsteen af.